Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών αποτελεί ένα σημαντικό και χρήσιμο εργαλείο αντιμετώπισης των αρρύθμιστων χρεών, που ταλανίζουν τους οφειλέτες σήμερα. Και αναφερόμαστε σε οφειλέτες (και όχι δανειολήπτες), διότι μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές όχι μονάχα σε Πιστωτικά Ιδρύματα αλλά και προς το Δημόσιο (Εφορία και ΕΦΚΑ).
Η αλήθεια είναι ότι ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών έχει θετικά και αρνητικά. Ξεκίνησε, ως μια προσπάθεια της κυβέρνησης να προσφέρει ένα νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών μετά την κατάργηση του Ν.3869/2010 (νόμου Κατσέλη) και μέχρι την ψήφιση των Ν. 5024/2023 και Ν.5072/2023, τα αποτελέσματά του ήταν αποκαρδιωτικά, δεδομένου ότι οι πιστωτές δεν ήταν υποχρεωμένοι να συμμετάσχουν στη διαδικασία ή είχαν την δυνατότητα να απορρίψουν αναιτιολόγητα την αίτηση του οφειλέτη για ένταση στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό.
Όμως, οι αλλαγές στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών από τους Ν. 5024/2023 και Ν.5072/2023, αν και όχι όλες προς την σωστή κατεύθυνση, τελικώς συνέβαλαν στην επίτευξη αποτελεσμάτων, ήτοι στην υπογραφή σχετικών συμβάσεων ρύθμισης μεταξύ Πιστωτών και Οφειλετών. Άλλωστε, όλοι κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος, ανεξαρτήτως των προθέσεων που έχουμε. Το ίδιο ισχύει και με τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών.
Μία πλατφόρμα ρύθμισης που όδευε προς την πλήρη αποτυχία, άρχισε να εξασφαλίζει ρυθμίσεις σε οφειλέτες, ρυθμίσεις που σε πολλές περιπτώσεις ήταν και είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την εξομάλυνση της διαδικασίας του Εξωδικαστικού, είχε ως αποτέλεσμα οι αιτήσεις ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών να πολλαπλασιαστούν.
Κατόπιν τούτου, εύλογα προκύπτει το κάτωθι ερώτημα:
Είναι σήμερα ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών πρώτη επιλογή για έναν οφειλέτη να ρυθμίσει τις οφειλές του; Με απλά λόγια συμφέρει ή όχι;
ΟΦΕΙΛΕΣ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟ
Θα λέγαμε ότι συμφέρει για τους οφειλέτες με χρέη (και) προς το Δημόσιο. Τούτο, διότι στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού οι οφειλές προς το Δημόσιο δύναται να ρυθμιστούν σε βάθος 20 ετών (240 δόσεων) με σταθερό επιτόκιο 3%, έναντι της ρύθμισης των 24 μηνιαίων δόσεων που προσφέρει σήμερα η Εφορία. Μάλιστα μέσω της ρύθμισης τουΕξωδικαστικού Μηχανισμού μπορεί ο οφειλέτης να πετύχει την διαγραφή προσαυξήσεων, τόκων, προστίμων και σε ορισμένες περιπτώσεις και της βασικής οφειλής, ενώ σε περίπτωση που το Δημόσιο έχει επιβάλει αναγκαστική κατάσχεση εις χείρας τρίτου (πχ κατάσχεση σε τραπεζικό λογαριασμό), τότε η κατάσχεση αυτή δεν καταλαμβάνει πλέον και μελλοντικές απαιτήσεις (πχ μελλοντικά ενοίκια). Επίσης, από την οριστική υποβολή της σχετικής αίτησης, ο οφειλέτης επιτυγχάνει και την αναστολή της ποινικής διαδικασίας που έχει κινηθεί εις βάρος του για τα αδικήματα της μη καταβολής οφειλών προς το Δημόσιο και της μη καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. Απαιτείται, όμως, προσοχή κάθε φορά για τις οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία που εμφανίζονται προς ρύθμιση, αφού πολλές φορές τυχαίνει οι οφειλές αυτές να έχουν υποπέσει σε παραγραφή.
ΟΦΕΙΛΕΣ ΣΕ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
Επίσης, ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός είναι προτιμητέος σε περιπτώσεις οφειλετών με πολλαπλές οφειλές σε διαφορά πιστωτικά ιδρύματα, οι οποίες (οφειλές) έχουν μεταβιβαστεί σε διαφορετικά funds ακόμη και εάν οι οφειλές αυτές προέρχονται από την ίδια Τράπεζα. Τούτο, διότι, μέσω του Εξωδικαστικού Μηχανισμού οι οφειλέτες δύνανται να συγκεντρώσουν συνολικά τις οφειλές τους και να υπολογιστεί μία δόση για όλες αυτές, χωρίς να οδηγούνται έτσι σε χρονοβόρες και – ουκ ολίγες φορές – αδιέξοδες διαπραγματεύσεις με κάθε ένα Πιστωτή τους ξεχωριστά. Άλλο ένα πλεονέκτημα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού αποτελεί και η δυνατότητα που δίνει στους οφειλέτες να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς τα Πιστωτικά Ιδρύματα σε βάθος 35 ετών (420 μηνιαίων δόσεων). Αντιθέτως, μειονέκτημα αποτελεί η πρόβλεψη προκαταβολής ύψους 10% επί του κεφαλαίου της οφειλής, εφόσον είναι ήδη προγραμματισμένος ο πλειστηριασμός, αφού σε μία τέτοια περίπτωση είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο οφειλέτης θα είναι αδύνατον να προχωρήσει στην υπογραφή της σχετικής σύμβασης.
ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
Τέλος, ο εξωδικαστικός μηχανισμός αποτελεί μια ύστατη σανίδα σωτηρίας, ενόσω επισπεύδεται πλειστηριασμός σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη. Πιο συγκεκριμένα, εφόσον οριστικοποιηθεί η αίτηση για ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό πριν το τρίμηνο από την ημερομηνία πλειστηριασμού του ακινήτου, τότε ο πλειστηριασμός αυτός αναστέλλεται.
Βάσει των ανωτέρω, θεωρούμε ότι ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών, θα πρέπει να αποτελεί την 1η επιλογή για μία μεγάλη κατηγορία οφειλετών, μεταξύ των οποίων και οι επιχειρήσεις, αφού μέσω της διαδικασίας αυτής δύναται να πετύχεις μία συνολική και μακρόχρονη ρύθμιση των οφειλών σου, τις περισσότερες φορές δε με σημαντικό κούρεμα των οφειλών αυτών.
